พูดถึงเรื่อง “ขี้” และ “อ้วก” เป็นของเสียที่ขับออกมาจากร่างกาย และดูไม่น่าพึงประสงค์เลยสักนิด แต่ไม่ใช่กับ “ขี้วาฬ” .....นับเป็นของมีค่า ราคาแพง และมนุษย์กลับเสาะแสวงหาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เพราะอะไรมาดูกัน

ขี้วาฬ
หรือ อ้วกวาฬ หรือ อำพันทะเล ภาษาอังกฤษ เรียกว่า Ambergris คือสารที่ถูกหลั่งออกมาจากลำไส้ของวาฬสเปิร์ม หรือ วาฬหัวทุย เพื่อป้องกันการเกิดบาดแผลในลำไส้จากอาหารที่ย่อยไม่หมด และยังช่วยให้ขับถ่ายคล่อง โดยวาฬพันธุ์นี้จะชอบกินหมึก แต่ว่าร่างกายจะไม่สามารถย่อยไขมันจากปลาหมึกได้ ทำให้ไขมันไปสะสมอยู่ในลำไส้ จนขับถ่ายไขมันส่วนนี้ออกมาด้วยการสำรอกเป็นอ้วก

ลักษณะของขี้วาฬ หรือ อำพันทะเล
เป็นก้อนไขมันที่แข็ง มีหลายสี เช่น เทา ดำ ส้ม ขาว มีส่วนประกอบของคอเลสเตอรอลและไขมันร้อยละ 80 สารเบนโซอิก และแอลกอฮอล์เชิงซ้อนทำให้มีกลิ่นหอม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคอเลสเตอรอลของหมึก ที่ไม่สามารถย่อยสลายในกระเพาะได้ง่าย ทำให้ไปสะสมอยู่ในลำไส้ของวาฬ เป็นก้อนนิ่มๆสีดำ เมื่ออยู่ในลำไส้จะมีกลิ่นเหม็นเหมือนสิ่งขับถ่ายทั่วไป แต่เมื่อขับถ่ายออกมาลอยอยู่ในทะเลทำปฏิกิริยากับลมและแดดแรมปี คุณสมบัติทางเคมีเปลี่ยนไป ทำให้มีลักษณะเป็นก้อนแข็งสีขาว น้ำตาล เทา หรือดำ

สรรพคุณขี้วาฬ หรือ อำพันทะเล
ทำเป็นหัวน้ำหอมและเครื่องสำอาง หรือนำไปแต่งกลิ่นในอาหารหรือไวน์ สำหรับตำราสมุนไพรไทยใช้ทำยาบำรุงหัวใจ แก้อ่อนเพลีย แก้ลมวิงเวียน แก้เสมหะ และบำรุงโลหิต จึงเป็นส่วนผสมในยาแผนโบราณตำราต่างๆ

รู้หรือไม่ ทำไมขี้วาฬราคาแพง
ขี้วาฬหรือ อำพันทะเล มีราคาซื้อขายกิโลกรัมละหลายหมื่นบาทเชียวนะ เพราะอะไร...
เพราะว่า อำพันทะเล เป็นของหาได้ยากยิ่งและมีประโยชน์มากมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จึงนับเป็นของมีค่า ราคาแพง จึงทำให้มีราคาซื้อขายกิโลกรัมละหลายหมื่นบาท

ขี้หายาก
การหาขี้วาฬหรืออำพันทะเล คือ รอให้ลอยมาติดตามชายฝั่งหรือล่องเรือออกไปหากลางทะเล หรือออกล่าวาฬแล้วผ่าท้องหาจากลำไส้ซึ่งปัจจุบันมีการคุ้มครองตามกฎหมายสากล

จะรู้ได้อย่างไร ว่าเป็นขี้ปลาวาฬแท้?
ถ้าบังเอิญเราเดินชายหาดแล้วเจอวัตถุมีลักษณะดังที่กล่าวมา เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นขี้วาฬหรืออำพันทะเล...
เราสามารถทำการทดสอบเบื้องต้นง่ายๆ ด้วยตนเองด้วยการใช้เข็มร้อนที่มีความร้อนสูง ไปวางบนผิวเรียบของวัตถุ ถ้าเป็นขี้ปลาวาฬของแท้ จะละลายในทันที เป็นสีน้ำตาลคาราเมล หรือสีดำมันวาวและมีความเหนียวอย่างเห็นได้ชัด
และขั้นตอนตรวจสอบต่อไปต้องทำด้วยกระบวนการทางเคมี ในการแยกองค์ประกอบธาตุ เช่น วิธีการวิเคราะห์ทางเคมี โดยวิเคราะห์โครงสร้าง เป็นต้น

ขอบคุณภาพประกอบจาก
-https://www.nationalgeographic.com/.../120830-ambergris...
-https://www.blockdit.com/posts/5c7a58a46535e41819edd692
-https://www.parfumo.net/Perfumes/Industria/Ambergris
-https://metode.org/.../article-revistes/the-other-amber.html
-https://hotguidebelize.com/ac-premiumwines
-https://createdbymustho.blogspot.com/.../what-is...


#MuseumSiam
#อำพันทะเล
#ให้ทุกการเรียนรู้สนุกกว่าที่คิด

แกลเลอรี่

ดูทั้งหมด