คนต่างวัย ต่างอาชีพ ต่างวิถีชีวิต อาจมีประสบการณ์กับ “ความเป็นไทย” ต่างกัน
เราเลยเอาคำถามนี้ไปถามคนรุ่นใหม่ เช่น นักศึกษาและคนจบใหม่
เรามีคำถามเดียว “นึกถึงความเป็นไทย นึกถึงอะไร” และนี่คือคำตอบของพวกเขา
“นึกถึงไทย นึกถึงวัด เพราะว่าวัดแสดงถึงความเป็นไทยในสมัยต่างๆ วัดแต่ละที่จะมีรูปแบบ การตกแต่งที่ต่างกัน ทำให้เราได้เห็นวัฒนธรรมของไทยในแต่ละยุค วัดแต่ละที่มีความสวยงาม ทั้งยังสามารถเล่าเรื่องราวในอดีตได้ โดยพื้นฐานประเทศไทยนับถือศาสนาพุทธเป็นส่วนมาก คนไทยส่วนใหญ่จะเข้าวัดทำบุญกันอยู่แล้ว และการเข้าวัดล้วนสะท้อนถึงความเชื่อ ความศรัทธา เพราะสามารถเป็นที่พึ่งทางจิตใจของคนไทยด้วย”
“นึกถึงความเป็นไทย นึกถึงรอยยิ้ม ที่มาของคำว่าสยามเมืองยิ้ม คนไทยยิ้มง่าย ปกติไปที่ไหนก็จะเห็นแต่รอยยิ้มให้กัน เดินผ่านเพื่อนบ้าน เดินผ่านคนรู้จัก เราจะต้องส่งยิ้มให้กันก่อนเป็นการทักทาย คนไทยส่วนมากจะชอบช่วยเหลือ ก็เหมือนการหยิบยื่นรอยยิ้มให้แก่กัน
เนื่องจากฟ้าเป็นคนที่ชอบยิ้มให้คนอื่น จึงกลายเป็นคุณสมบัติแบบไทยๆ คือเฟรนด์ลี่ เข้ากับคนง่าย เวลาไปต่างประเทศทำให้คนอื่นกล้าเข้ามาคุย เลยมองว่าความเป็นไทยสิ่งนี้ช่วยให้เราเข้ากับสังคมได้ง่าย เรามีรอยยิ้มนี่ล่ะเป็นอาวุธประจำตัว”
“นึกถึงอาหารไทยเลยครับ ผมเป็นคนที่ชอบกินอาหารอยู่แล้วครับ ชอบลองชิมอาหารหลากหลาย ผมมองว่าอาหารไทยเป็นสิ่งหนึ่งที่บ่งบอกความเป็นไทยครับ เป็นเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร ถ้านึกถึงก็จะนึกถึงอาหารไทยที่ดังๆ ครับ พวกต้มยำกุ้ง มัสมั่น ผัดไทย ถ้ามองว่าความเป็นไทยคือสีสันที่จัดจ้าน ฉูดฉาด ก็คงจะเหมือนกับรสสชาติอาหารที่เป็นเอกลักษณ์ มีความเผ็ดร้อนที่โดดเด่นเลย และมีความพิถีพิถันในการทำครับ บางเมนูต้องใช้เวลาเตรียมอย่างยาวนานกว่าจะได้อาหารสักจาน อาหารไทยกินให้อร่อยต้องล้อมวงกินกันทั้งบ้าน ซึ่งจุดนี้ทำให้อาหารไทยไม่ธรรมดาเลยล่ะ
“นึกถึงการไหว้ เพราะผมไม่ค่อยเห็นคนชาติอื่นเจอกันแล้วยกมือไหว้ การไหว้เปรียบเสมือนเป็นเอกลักษณ์ มันแสดงได้ถึงความอ่อนน้อมถ่อมตน มากกว่าการทักทายแบบอื่นๆ ที่ทั่วโลกไม่มี เราเห็นการไหว้อยู่ในทุกระดับ จะเป็นการไหว้พระ ไหว้ผู้ใหญ่ เจอกันก็ไหว้ ลากันก็ไหว้ และเป็นสิ่งที่ทำให้ผมรู้สึกภูมิใจเพราะว่าเป็นวัฒนธรรมที่มีมานาน ผมว่าคนไทยเราอ่อนโยนเพราะสิ่งนี้ครับ”
“นึกถึงไทย นึกถึงรถตุ๊กตุ๊ก เพราะรถตุ๊กตุ๊ก มีอยู่เยอะมากในเมืองหลวงของไทย โดยมีลักษณะเด่นคือมีสามล้อ สีน้ำเงิน และมีส่วนที่นั่งผู้โดยสารที่โปร่ง โล่ง จะเห็นว่าเป็นจุดเด่นที่ทำให้นึกถึงอันดับแรกๆ รถตุ๊กตุ๊กชวนให้เราเห็นว่าสังคมไทยก็เป็นสังคมง่ายๆ เปิดเผย เป็นกันเอง และเข้าถึงง่าย (แถมยังเคยเป็นชุดประจำชาติของการประกวดสาวงามระดับโลกอีกด้วย) ฝรั่งต่างชาติมาก็รู้สึกสนุก และอยากจะสัมผัสประสบการณ์นั่งตุ๊กตุ๊กดูสักครั้ง เพราะเป็นสิ่งที่มีเอกลักษณ์ ไม่เหมือนใครในโลก”
“นึกถึงประเพณีวันสงกรานต์ เพราะเป็นประเพณีที่ชอบค่ะ ได้รดน้ำดำหัวผู้ใหญ่และก็ได้เล่นน้ำด้วย สนุกสนานดีค่ะ ความเป็นไทย และคนไทยคือการรวมตัวกันเป็นครอบครัวใหญ่ เหนียวแน่น ประเพณีวันสงกรานต์เปรียบเสมือนวันครอบครัวที่เราจะได้พบกับปู่ย่าตายาย พี่น้องพร้อมหน้า นึกถึงวันสงกรานต์นึกถึงกลิ่นดอกไม้ไทยหอมๆ และน้ำอบหอมฟุ้ง เป็นวันครอบครัวที่อบอุ่นแบบไทยๆ และเป็นประเพณีทื่สืบสานกันมานาน”
เรื่อง : ชญาภา สันติรัตตกุล