วังสามยอด

 

วังสามยอด คือที่ไหน? เป็นวังของใคร? ไม่คุ้นชื่อเลย

 

“วังสามยอด” ได้ชื่อเช่นนี้ ก็เพราะตั้งอยู่เคียง “ประตูสามยอด”

ประตูเมืองพระนครด้านทิศตะวันออกที่มีสามยอด

ตัววังตั้งอยู่บนถนนเจริญกรุง ด้านนึงชิดกำแพงเมือง อีกด้านริมคลองโอ่งอ่าง ตีนสะพานเหล็ก

สร้างในสมัย ร.5 ให้เป็นที่ประทับของกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ เมื่อคราวยังหนุ่ม

 

ตัวตึกเป็นตำหนักอย่างฝรั่ง

ออกแบบก่อสร้างโดยนายช่างฝรั่งยุคบุกเบิก ที่เข้ามารับงานในพระนคร

สำหรับเป็นวังของเจ้านายสยามหัวก้าวหน้า ในยุคหัวเลี้ยวหัวต่อที่เราเริ่มเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามา

 

ลุปี 2454 ผลัดแผ่นดิน

ร.6 ทรงโปรดฯ อวยยศเป็นกรมพระ

จึงทรงย้ายไปประทับที่วังสร้างใหม่ คือวังวรดิศ ตรงถนนหลานหลวง

วังสามยอดนี้จึงว่างลง

 

“วังสามยอด” มารื้อลงก็เมื่อราวปี 2500 กว่าๆ มานี้เอง

แล้วสร้างเป็นอาคารพาณิชย์ หัวมุม “แยกสามยอด” ตรงข้าม “สถานีสามยอด” นี่เอง

 

เครดิตภาพ

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร

 

 

ไอศกรีม ที่วังสามยอด

ไอศกรีมเข้ามาไทยในสมัย ร.5
ถือเป็นของใหม่ ของนอก ของโก้เก๋ มีแต่แวดวงอีลีทเท่านั้นที่จะได้ลิ้มลอง
แถมมีการสั่งเครื่องปั่นไอศกรีมนำเข้ามาวางขาย
ซึ่งมีหรือที่เจ้านายสยามหัวก้าวหน้าจะพลาดเทรนด์ของเล่นเหล่านี้ไปได้

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ผู้เคยครองวังสามยอด ทรงกล่าวไว้ว่า
“ไอศกรีมเป็นของที่วิเศษในเวลานั้น เพราะเพิ่งได้เครื่องทำน้ำแข็งอย่างเล็กที่เขาทำกันตามบ้านเข้ามา ทำบางวันน้ำก็แข็ง บางวันก็ไม่แข็ง มีไอศกรีมบ้าง บางวันก็ไม่มี จึงเห็นเป็นของวิเศษ”

ไอศกรีมยุคแรกในสยาม เป็นเกร็ดน้ำแข็งละเอียด เพราะใช้น้ำมะพร้าว หรือไม่ก็น้ำกะทิ
คงเป็นไอศกรีมอย่างที่เราเรียกกันในปัจจุบันว่า ซอร์เบท์ (Sorbet)
ซุยๆ เป็นเกร็ด รสหวานอ่อนๆ เจือกลิ่นดอกนมแมว
ยังไม่ใช่ไอศกรีมเนื้อข้น ด้วยยังไม่ได้ใช้นม หรือครีม อย่างไอศกรีมตำรับฝรั่ง

ภาพที่เห็นอยู่นี้ เป็นภาพหม่อมเจ้าพัฒนายุ ดิศกุล
พระธิดาของสมเด็จกรมพระยาดำรงฯ
เมื่อทรงพระเยาว์ ยังไม่ถึงคราวโกนจุก
ทรงฉายร่วมกับถังปั่นไอศกรีม มีโถน้ำแข็งอยู่ถัดออกไป
(สมัย ร.5 มีโรงน้ำแข็งตั้งขึ้นแล้วในพระนคร)
ด้านหน้ามีลูกมะพร้าว ทำให้สันนิษฐานได้ว่าคงกำลังทำไอศกรีมกะทิ เสวยเล่นๆ เย็นๆ พระทัยอยู่แน่
ส่วนสถานที่ฉาย ก็ไม่ใช่อื่นไกล ที่ตำหนักวังสามยอดนั่นเอง
คงฉายราวช่วงปี 2450 สมัยปลาย ร.5 ก่อนที่จะย้ายสำมะโนไปประทับที่วังวรดิศกัน

เครดิตภาพ
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร 

 

 

ไอติมยังอยู่ วังสามยอดไปแล้ว

ภาพนี้ถ่ายที่บริเวณอาคารพาณิชย์ ฝั่งตรงข้ามทางเข้าออกสถานี MRT สามยอด
เป็นที่ตั้งของโรงแรมมิรามาร์ (ซึ่งขณะนี้ปิดซ่อมแซมอยู่)
และที่ตั้งของอีกหลายบริษัทที่จำหน่ายเครื่องจักรกลต่างๆ จำพวกมอเตอร์ ปั๊มน้ำ วิทยุ จักรเย็บผ้า
ด้วยย่านสามยอดในอดีตเป็นแหล่งขายสินค้าฮาร์ดแวร์ที่กล่าวมา
มีห้างบีกริมของเยอรมัน เป็นหัวหอก นำเข้าสินค้าเครื่องจักรทันสมัยมาจากต่างประเทศ

ใช่ ตรงนี้เองที่เคยเป็นที่ตั้งของวังสามยอด!!!

กาลผ่านเลย จากพระรูปหม่อมเจ้าพัฒนายุ ทรงปั่นไอศกรีมกะทิ ซึ่งฉายที่วังสามยอด ในราวปี 2450
จนลุ พ.ศ. นี้ ร่วม 120 ปี ผ่านมา
ไอศกรีมกะทิก็ยังคงมีอยู่ แต่ไม่ได้เป็นของวิเศษที่มีชิมกันเฉพาะชนชั้นสูง อย่างในอดีตแล้ว
ไอติมกลายเป็นของกินเล่นแก้ร้อนสำหรับทุกชนชั้น

บ่ายวันนั้น ไม่ว่าพนักงานออฟฟิศ หรือคนงานก่อสร้าง ต่างก็คลายร้อนด้วยไอติมกะทิกันถ้วนหน้า
ไม่เว้นแม้แต่นายกบแดงเอง