Muse Around The World
House of Memories: เทคโนโลยีดิจิทัล ความเท่าเทียม และสุขภาวะสังคม
Muse Around The World
21 เม.ย. 66 816
ลิเวอร์พลู, สหราชอาณาจักร; มินเนโซตา, สหรัฐอเมริกา; สิงคโปร์

ผู้เขียน : ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ

In Focus

  • House of Memories ดำเนินการโดยกลุ่มพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ลิเวอร์พูล (National Museums Liverpool) และเป็นกระบวนการทำงานที่ปรับใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับจัดเก็บและเผยแพร่ประวัติศาสตร์สังคมใน
    ความทรงจำของปัจเจกบุคคล
  • การพัฒนาให้พิพิธภัณฑ์ทำงานร่วมกับหน่วยงาน กลุ่มชุมชน และปัจเจกบุคคล ควรกำหนดเป็นนโยบาย
    และอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน 
  • แอปพลิเคชันเฮ้าส์ออฟเมมโมรีเป็นเครื่องมือในการสร้างบทสนทนาจากภาพถ่ายวัตถุ เสียงประกอบ
    และเสียงบรรยาย ชวนให้ผู้ใช้งานทบทวนเรื่องราวจากสิ่งที่เห็นและแบ่งปันกับคู่สนทนา
  • ทุกวันนี้พิพิธภัณฑ์มีบทบาทในการส่งเสริมสุขภาวะสังคม โดยมองบุคคลในทุกมิติ (The whole person) ทั้งสุขภาพกาย ใจ และความคิด และภูมิหลังทางสังคมและวัฒนธรรม

In Content

House of Memories ดำเนินการโดยกลุ่มพิพิธภัณฑ์ลิเวอร์พูล สหราชอาณาจักร ในการยกระดับ
ความรู้และความเข้าใจของสาธารณะต่อผู้สูงวัยและผู้ป่วยในภาวะสมองเสื่อม แผนงานดังกล่าว
เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการส่งเสริมการใช้ประโยชน์ทุนชุมชนเพื่อการพัฒนา
(Asset-based community development) ของหน่วยงานในพื้นที่ลิเวอร์พูล

ชีวิตสามัญและความทรงจำ

ในทศวรรษ 2000 ลิเวอร์พูลต้องเผชิญกับภาวะทดถอยทางเศรษฐกิจ ท้องถิ่นวางแผนในการใช้
กิจกรรมวัฒนธรรมเพื่อการฟื้นฟู
เมืองให้มีชีวิตชีวา เช่น นิทรรศการชุดใหม่ของพิพิธภัณฑ์ลิเวอร์พูล
(Museum of Liverpool)

ตั้งแต่ ค.ศ. 1993 พิพิธภัณฑ์จัดเก็บและจัดแสดงวัตถุทางประวัติศาสตร์ที่มีอายุนับศตวรรษ
ต่อมา ค.ศ. 2006 พิพิธภัณฑ์ปิดบริการเพื่องานบูรณะครั้งใหญ่ และเปิดประตูต้อนรับสาธารณชน
อีกครั้ง เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 2011 

ภาพที่ 1 นิทรรศการชั่วคราวเรื่อง Happiness (ความสุข)  ที่บอกเล่าตัวละคร
ที่มอบความสุขและเสียงหัวเราะให้กับชาวลิเวอร์พูล
(ภาพจาก https://img.artrabbit.com/events/happiness-museum-of-liverpool/images/lPDUYVnAbxHb/900x700/ken-dodd-suit-WP-900X700.jpg)

นิทรรศการใหม่สะท้อนภาพกิจกรรมของชาวเมืองที่เชื่อมโยงกับความเปลี่ยนแปลงในสังคมร่วมสมัย (ภาพปก) นอกจากนี้ ค.ศ. 2012 กลุ่มพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ลิเวอร์พูลพัฒนาแอปพลิเคชันเฮ้าส์ออฟเมมโมรีที่รวบรวมภาพวัตถุกับเรื่องเล่า ในการใช้งาน ภาพถ่ายและเนื้อหาช่วยรื้อฟื้นความทรงจำ ผู้ใช้สามารถแบ่งปันเรื่องราวกับคู่สนทนา วิธีการนี้ช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยกับผู้ดูแล และผู้สูงวัยกับครอบครัว 

ทั้งแผนงานและแอปพลิเคชันเฮ้าส์ออฟเมมโมรี เกิดขึ้นด้วยแนวคิดที่ทุกคนเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ฉะนั้นคนกลุ่มต่าง ๆ จึงมีส่วนร่วมในสังคมด้วยความเท่าเทียมและเสมอภาค เช่นนี้จึงไม่ควรมีวัฒนธรรมใดควรถูกครอบงำด้วยวัฒนธรรมฉบับทางการ House of Memories สะท้อนให้เห็นถึงการทำงานแบบประชาธิปไตยจากฐานราก และมุ่งหวังให้ทุกคนอยู่ร่วมกันในสังคม (inclusion)  

ความร่วมมือระหว่างองค์กร

ความร่วมมือของคนทำงานด้านสุขภาพ คนทำงานพิพิธภัณฑ์ และสมาชิกชุมชน คือปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จ กล่าวได้ว่า House of Memories เป็นพื้นที่ปลอดภัยในการแสดงออกและสร้างความไว้วางใจระหว่างผู้ร่วมโครงการ 

ภาพที่ 2 รูปแบบการใช้แอปพลิเคชันเพื่อสร้างบทสนทนาระหว่างคนต่างวัย
(ภาพจาก https://images.liverpoolmuseums.org.uk/2022-12/HoM-10-academic-review.pdf)

 

ด้วยการทำงานอย่างต่อเนื่อง กลุ่มพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ลิเวอร์พูล ร่วมมือกับศูนย์สุขภาพสร้างสรรค์แห่งชาติ
(National Centre for Creative Health) และภาคีเพื่อพิพิธภัณฑ์แห่งชาติ ด้านสุขภาพและสุขภาวะ (National Alliance for Museums Health and Wellbeing) ในการส่งเสริมหน่วยงานด้านสุขภาพได้ตระหนักถึงการใช้ประโยชน์ศิลปะและวัฒนธรรมเพื่อสร้างเสริมสุขภาวะสังคม

แนวทางการทำงานของพิพิธภัณฑ์นั้นสะท้อนท่าทีที่เปลี่ยนแปลง พิพิธภัณฑ์ร่วมทำงานกับชุมชน และคำนึง
ถึงความต้องการของคนกลุ่มต่าง ๆ การบริหารและจัดการพิพิธภัณฑ์ในปัจจุบันจึงต้องใส่ใจกับการเรียนรู้
และเปิดโอกาสในการมีส่วนร่วมในทุกระดับ หรือเรียกกันว่า "ภาวะผู้นำแบบร่วมมือ" (collaborative leadership)

สายป่านที่ทอดยาว

ปัจจุบัน ในสหราชอาณาจักร มีผู้เข้าร่วมโครงการแล้วราว 100,000 คน และมีผู้ใช้งานมากกว่า 37,000 คน นอกจากนี้ มีการอบรมผู้ดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อม 12,5000 คน ในอนาคตอันใกล้ แอปพลิเคชันในภาษา
เวลช (Welsh) จะพร้อมให้บริการ

ภาพที่ 3 ในแอปพลิเคชัน ผู้ใช้งานสามารถสร้างกลุ่มวัตถุที่สนใจสำหรับการพูดคุยกับคู่สนทนา
(ภาพจาก https://www.nhb.gov.sg/-/media/nhb/images/nhb2017/what-we-do/silver-hubs/hom-interface.jpg?h=450&w=auto)

ในต่างประเทศ กลุ่มพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ลิเวอร์พูล ร่วมมือกับสมาคมประวัติศาสตร์มิเนโซตา (Minnesota Historical Society) สหรัฐอเมริกา ในการทำงานร่วมกับผู้สูงวัยเชื้อสายแอฟริกัน และหน่วยดูแลสุขภาพเอกชนในนาม “คลินิกมาโย” (Mayo Clinics) ในความดูแลของมูลนิธิมาโยเพื่อแพทยศาสตรศึกษาและวิจัย (Mayo Foundation for Medical Education and Research)

ในสิงคโปร์ มีการดำเนินงานร่วมกับคณะกรรมการมรดกแห่งชาติ สิงคโปร์ (Nation Heritage Board) ในการคัดเลือกวัตถุจากคลังมรดกวัฒนธรรมของชาติ และพัฒนาเนื้อหาที่คำนึงถึงความหลากหลายของชนเชื้อสายต่าง ๆ แอปพลิเคชันจึงเผยแพร่ในภาษาอังกฤษ ทมิฬ มาเลย์ และจีนกลาง ซึ่งเป็นภาษาราชการของประเทศ

ภาพที่ 4 ตัวอย่างชุดถ้วยกาแฟในร้านกาแฟทศวรรษ 1960 ที่มีเนื้อหาประกอบภาพถ่ายวัตถุ“ชุดถ้วยกาแฟสำหรับบริการกาแฟหรือชาในร้านกาแฟที่เรียกในภาษามลายูว่า โกปิเตียม (Kopitiam)ลวดลายที่ปรากฏเรียกว่า บุหงารายา และยังคงพบได้ในร้านกาแฟในปัจจุบัน คุณจะรับกาแฟหรือชา?”
(ภาพจาก Rogers, Carol. 2023. “Thailand Presentation 2023.” Presented at the Meeting for feasibility study of the House of Memories program, April 18.)

ในวันนี้ การส่งเสริมสุขภาวะสังคมในบริบทพิพิธภัณฑ์มีคนเป็นหัวใจในการทำงาน และใส่ใจกับผู้คนในทุกมิติ
(the whole person) ทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ เรื่องราวของชีวิต ความสามารถของบุคคลแต่ละคน ความสนใจและความต้องการที่หลากหลาย รวมถึงภูมิหลังทางวัฒนธรรมของผู้คนในชุมชน ผู้อพยพ และผู้ลี้ภัย

House of Memories ชวนผู้คนในสังคมมาทบทวนการรับรู้ที่มีต่อผู้สูงวัย และมองพลังบวกในกลุ่มคนนั้นในการสร้างสรรค์และพัฒนาทักษะใหม่ แม้อยู่ในภาวะจำกัด ทั้งการเคลื่อนไหวและการรับรู้.

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

Gigerl, Monika, Josep M. Sanahuja-Gavaldà, Rozita Petrinska-Labudovikj, Mar Moron-Velasco, Susana Rojas-Pernia, and Ulrich Tragatschnig. 2022. “Collaboration between Schools and Museums for Inclusive Cultural Education: Findings from the INARTdis-Project.” Frontiers in Education 7 (October): 979260. https://doi.org/10.3389/feduc.2022.979260.

National Museums Liverpool. n.d. “History of the Museum of Liverpool.” National Museums Liverpool.

Rogers, Carol. 2023. “Thailand Presentation 2023.” Presented at the Meeting for feasibility study of the House of Memories program, April 18.

Wilson, Kerry. 2021. “House of Memories: Care and Equity in the UK Museum Sector.” In Museums and the Working Class, edited by Adele Chynoweth, 200–210. Abingdon, Oxon; New York, NY: Routledge.

———. 2022. “House of Memories - Advancing the Role of Museums in Health and Social Care.” National Museums Liverpool.

Photo Credit

ภาพปก   ภาพจาก https://www.visitliverpool.com/listing/museum-of-liverpool/25916101/

แกลเลอรี่


ย้อนกลับ